Mulchen
Nu het voorjaar in de verte te zien is, wordt het weer tijd om na te denken over dingen die te doen zijn in de tuin. Grondverbetering staat op één. We hebben namelijk een wat rare grondsoort. Lichtgrijs, snel verstuivend zand. Niet alleen vervelend omdat het snel wegwaait (ja, écht!) maar ook omdat het (aan)planten moeizaam gaat omdat het zand het water niet vasthoudt en door laat.
In de moestuin hebben we nieuwe potgrond en bemeste tuinaarde gebruikt en daar hebben we pas echt het verschil gemerkt. Met water geven bijvoorbeeld; in de moestuin neemt de grond het water direct op, in de rest van de tuin blijft het water gewoon bovenop de aarde liggen. Maar ook bijvoorbeeld met het graszaaien; in de moestuin ontkiemt en groeit het geweldig, in de normale tuin gaat het heel erg moeizaam.
Dus daarom richt ik me deze ‘beginjaren’ erg op de grondverbetering. Zo hebben we vrijwel gelijk bij het kopen van dit huis ook 3 compostbakken aangeschaft. Niet alleen om het tuinafval te kunnen verwerken, maar ook het fruit- en groente-afval uit de keuken. In oktober schreef ik al dat ik de eerste compost over de moestuin had verdeeld. Inmiddels is 1 bak volgestouwd met blad van de herfst. Daarbij heb ik wel ontdekt dat ik daarvoor eigenlijk geen compostbak moet gebruiken, maar het gewoon in plastic- of vuilniszakken weg moet leggen. Die bladblazer van het artikel negeer maar; dat is slechts geluidsoverlast, stroomverbruik en minder verbranding van calorieën 😉
Mijn bodem-verbeterings-plan is: mulchen + compost. Over compost heb ik al wat geschreven, dus nu is het mulchen aan de beurt voor een (informatieve) blog.
Mulchen, goed voor de bodem
Mulchen betekent dat je de bodem van je tuin bedekt met organisch materiaal. In de natuur gebeurt dat vanzelf. Daar zijn geen kaboutertjes die uitgebloeide bloemen en snoeiafval verwijderen. Dat valt in de natuur vanzelf op de grond en wordt dan door allerlei bodemdieren, bacteriën en schimmels afgebroken.
De tuin is geen natuurlijk gebied, dus ingrijpen is noodzakelijk. Door zelf te mulchen hergebruik je de organische materialen die aan de grond onttrokken zijn. Daarmee stimuleer je het bodemleven en draag je dus bij aan een natuurlijke kringloop in je tuin. Om te mulchen kun je gewoon de plantenresten gebruiken die de tuin zelf produceert. Het hele jaar door.
Maar; waarom zou je afgeknipte plantenresten weer teruggooien in de tuin? Omdat dit het beste is voor je tuinbodem. Wormen, pissebedden, duizendpoten en andere bodemdieren zijn 24 uur per dag bezig om al het dode organische materiaal af te breken. Met het omzetten leveren zij weer nieuwe voedingsstoffen en zij spitten de bodem om waardoor deze luchtig en humusrijk wordt. Bacteriën en schimmels die ook meehelpen, leveren ook een goede bijdrage. Zij remmen de groei van parasitaire schimmels en helpen bij het voorkomen van plantenziekten. Al dit bodemleven creëert dus een prima plek voor je mooie planten en een vochthoudende, luchtige grond waarin overtollig water prima kan verdwijnen.
Door te mulchen zorg je er ook voor dat:
- De bodem vochtig blijft omdat die afgedekt is,
- dat de planten niet zo te lijden hebben van temperatuursverschillen,
- dat de planten niet zo te lijden hebben van uitdrogende wind,
- dat er meer humus (organisch afval) in de bodem terecht komt (doordat o.a. de wormen dat naar beneden trekken),
- en het remt de groei van onkruid.
Mulchen doe je met plantenresten:
- Grasmaaisel (leg een laag van ca. 2 cm. grasmaaisel tussen stevige planten en struiken. Als het bodemleven na een jaar op gang gekomen is, kun je de laag wel wat dikker maken).
- Dode stengels (verknip in de winter of het vroege voorjaar de afgestorven stengels van planten met een heggenschaar in kleine stukjes en laat ze op en rondom de plant vallen. Binnen een paar maanden zie je er niets meer van).
- Bladeren (hark in het najaar de bladeren op het pad bij elkaar en gooi ze onder struiken die houden van een zure bodem).
- Compost (ook wel het zwarte goud genoemd. Compost bestaat uit plantenresten die circa een jaar lang de tijd hebben gehad om te verteren, bijvoorbeeld in een compostbak. Goede compost is zwart, voelt aan als mooie, korrelige tuinaarde en ruikt naar bosgrond. Compost kun je overal in de tuin verspreiden. Vrijwel alle planten zullen je dankbaar zijn).
- Houtsnippers (met een laag van 5 cm ben je verzekerd van een onkruidvrij stuk voor zeker een jaar. Maar wees met houtsnippers wel voorzichtig. De vertering van houtsnippers onttrekt stikstof aan de grond. Stikstof die ook nodig is voor plantengroei. Gooi ze dus niet ergens waar je die leuke éénjarigen ook gaat neerzetten, want die zullen verpieteren. Houtsnippers zijn natuurlijk uitermate geschikt voor paadjes waar toch niets hoeft te groeien).
- Ander plantenmateriaal (de echte kringloopfreak gooit niets weg, brengt niets naar het milieupark, maar verwerkt alles in de eigen tuin. Gesnoeide takken worden klein geknipt en op een paadje gebruikt. Grote takken worden decoratief bij elkaar gelegd, waarna er na ongeveer een jaar allerlei paddenstoelen (zoals elfenbankjes) op groeien of ze worden gehakseld. Uitgebloeide bloemen en planten die het veld moeten ruimen worden klein gemaakt en verdwijnen in de compostbak. Alleen planten of bladeren met ziekten (zoals roest en meeldauw) of wortels van hardnekkige onkruiden (heermoes, zevenblad, haagwinde) verdwijnen in de vuilcontainer).
Mulchen is een weldaad voor de tuin. Maar overdaad schaadt. Mulch dus met beleid en stem de dikte van de laag en het type mulch af op het stukje tuin dat je onderhanden neemt. En als je eenmaal start met mulchen kun je spitten en schoffelen ook wel achterwege laten. Je wilt immers die hardwerkende wormen, pissebedden en miljoenpoten niet telkens doormidden hakken. Met de hand wieden is dan de beste oplossing.
Herfst in de tuin
Wat kun je allemaal doen in de herfst? Ik breng mijn tijd in de tuin momenteel vooral door met blad vegen. En dan alleen van de grasvelden af. In de tuin mag het fijn blijven liggen. Bij onze buurvrouw staat een enorme esdoorn in de tuin, van zo’n 14 meter hoog en zes meter breed. Je kunt je voorstellen dat wij ook aardig wat blad meekrijgen…..
Aangezien ik pas één compostbak vrij had gemaakt, heb ik die nu in gebruik om bladcompost te maken. Die zit dus inmiddels al een week of 2 vol met bladeren. De rest van het blad gebruik ik als afdeklaag in de tuinen en in de moestuinbakken. Vandaag ben ik daarmee begonnen. Volgens Madame ZsaZsa werkt dit trucje met kranten goed tegen alle onkruid en rest-plantjes die in bakken willen groeien.
Ik heb het iets anders aangepakt. Eerst de bakken ontdaan van de rest van de plantjes en onkruid. Daarna het zand omgespit en netjes aangeharkt. Hierdoor is de compost die ik er al op verdeeld had, gelijk mooi ingewerkt. Bovenop twee handjes vol koemestkorrels, daar over heen een laag bladeren en afdekken met krantenpapier en stenen. Zo wordt de grond goed bemest, de bladeren vergaan (hopelijk grotendeels) en het onkruid wordt uitgeroeid. Zo kan ik volgend jaar weer met kant en klare moestuinbakken beginnen. Ik hoef alleen de restjes van het krantenpapier en de bladeren eraf te halen en dan kan ik gelijk inzaaien.
Wat je verder natuurlijk niet moet vergeten is het afsluiten van de buitenkraan, pompen en filtersystemen uit de vijver halen en droog en schoon wegzetten, grondwaterpomp afsluiten en vorstvrij wegbergen. Vooral dat laatste zullen wij dit jaar niet vergeten aangezien het ding vorige winter kapot was gevroren…. Duur grapje. Dus dat doen we niet weer 😉
De herfst is bij uitstek geschikt om (vaste) planten te vermeerderen en te verplaatsen. Zo hebben we dankzij een aantal lieve mensen al heel wat planten gekregen en in onze tuin geplant. Zelf gaan we nog een boom verplaatsen (aankomend weekend) met hopelijk goed resultaat. De bladeren zijn er bijna allemaal af en dit is dus de perfecte tijd voor het verplaatsen. Het was al een paar weekenden eerder geplanned, maar steeds uitgesteld, naar aanleiding van het weer. Hoe dichter bij de winter, hoe beter, voor een moerbei (hoge boompje op de foto hieronder). Dus zolang er nog geen erge vorst voorspeld was hebben we het steeds uitgesteld. Maar zodra de bladeren afgevallen zijn moet hij verplaatst worden. Dan kan hij nog even settelen op zijn nieuwe plaats en kan daarna in ruststand. Dit winter pakken we hem wel in, zodat hij in elk geval niets van de koud te lijden heeft.
Veel mensen snoeien hun planten en struiken ook in het najaar, dat doe ik niet. Rozen, guldenroede, zonnebloemen, struiken met bessen en andere planten zijn namelijk ook vogelvoer. Vogels houden van zaden, pitten en rozenbottels. Dat is voor mij de voornaamste reden om niet in de herfst te snoeien.
En het ziet er natuurlijk veel mooier uit als er sneeuw ligt. Als je alles snoeit is het zo kaal. En kun je ook geen mooie plaatjes schieten 😉
Vervlogen weken
Herfst-klaar maken van de tuin, het einde van mijn Viva-blogbaan, griep, zieke kinderen…..de afgelopen weken zijn (veelal ellendig) voorbij gevlogen.
Iedereen is weer opgeknapt, dus naast het winter-klaar maken van de tuin kan ik weer fatsoenlijk mijn eigen blog bijhouden!
We hebben wat herfstwandelingen gedaan de afgelopen weekenden, en op fotogebied waren ze geslaagd. Ook de tuin knalde van de paddenstoelen, erg mooi! In de tuin mochten ze rustig blijven staan, maar uit het gras heb ik ze toch maar verwijderd in verband met enthousiaste kinderen 😉
Foto’s zijn hier te bekijken: Flickr
Verder gedaan in de tuin:
- compostbak helemaal geleegd en compost op de moestuin gedaan
- boerenkool rups-vrij gemaakt en voorzien van vliesdoek (gaat super!)
- kofferbak vol planten van schoonmams een plaats in de tuin gegeven
- stukje tuin vóór de kippen ingericht (buxus verplaatst, nieuwe planten ingeplant, bollen onder de grond)
- rest van de bollen ingegraven
- forsythia gesnoeid
- gras voor t laatst gemaaid
- moestuinbakken deels winterklaar ( = planten eruit) gemaakt
- campingschuurtje van mams opgebouwd (moet nog wel geschilderd)
- veel zaadjes geoogst
- gestart met 1 compostbak voor bladcompost (eens uitproberen)
- en natuurlijk veeeeel onkruid weggehaald (never ending story van zo’n beetje elke tuinier tenslotte 😉 )
Voor de komende we(e)k(en) staat er qua tuin op het programma:
- gras beluchten en bijzaaien
- moerbei van voor- naar achtertuin verplaatsen
- kas leeghalen
- laatste dingen uit de moestuin halen (broccoli, venkel, bloemkool (al is dat niet veel) en peultjes
- koude bak eventueel inzaaien met iets
- stamroos in de rozentuin bijzetten
- waterpomp uit de vijver halen
- verder nadenken en ideetjes op papier zetten voor onze uiteindelijke droomtuin 😉
En met dit mooie af te vinken lijstje noem ik weer een nieuwe week voor geopend!
Compost
We hebben 3 compostbakken, al vrij direct gekocht toen we hier kwamen wonen. Inmiddels zat de eerste bak dus ook al ruim een jaar regelmatig vol. Kortom: tijd om eens te kijken wat er van geworden was.
En het viel me niets tegen eigenlijk! Heel toevallig had ik gisteren een blog van Urban VeggieGarden gelezen over een soort filter die gebruikt werd om de grove dingen uit de compost te zeven (http://veggiegardenblog.blogspot.com/2009/04/my-first-compost-post.html)
Ik heb een wat grover raamwerk gebruikt, toevallig lag dit nog ergens nutteloos te zijn, dus mijn compost is nog wat aan de grove kant. Echter, het ruikt heerlijk naar boslucht en dus is het goede compost. Boordevol beestjes 😉
Inmiddels heb ik 2 moestuinbakken voorzien van compost en is de bak nog zo’n 30cm vol met compost wat nog gefilterd moet worden. Hopelijk komt dat vandaag helemaal leeg. Over een paar weken zet ik de andere 2 bakken over, want ik heb al wel gemerkt dat het composteren an sich een stuk beter kan. Zodra ik werk heb (jaja, het solliciteren is begonnen!) is 1 van de eerste dingen die ik ga kopen dan ook een hakselaar.
Dikke(re) takken, ananasschil, mangopitten en eierschalen waren de dingen die ik er nog (zeer) herkenbaar tussenuit kon halen. Hopelijk gaat e.e.a. beter en sneller als ik de grove stukken door een hakselaar heen haal. En er moet meer luchtigheid inkomen. Nu nog even ontdekken hoe ik dat het beste kan doen, want elke paar maanden de bakken omzetten is behalve erg zwaar werk, ook praktisch niet echt haalbaar, want vrijwel alle drie de bakken zijn steeds in gebruik….
Relaxdagje in de moestuin
Het was vandaag weer even wennen aan de drukkende hitte. Eerst binnen in huis maar een beetje aangeklooid met het huishouden, daarna lekker op mijn gemakje in de moestuin aan de slag gegaan.
Ik heb eerst alle oude radijsjes eruit gehaald en de bruikbare eraf geknipt. Het meeste was heel klein gebleven en helemaal verhout. Dus die zijn allemaal op de composthoop beland. Mijn vermoeden is dat ze te weinig zonlicht krijgen in de bakken. Er waren nog een paar eetbare radijsjes bij, waaronder 1 hele grote;
Die rechtsonder is het formaat van een normaal radijsje 😉 Alle zevenblad en andere onkruid is weer verwijderd uit de bakken (het viel gelukkig mee dit keer).
Toen de radijsjes op waren, ben ik maar met goede moed begonnen aan het antivogel en -luis plan. Cd’tjes en oorwormhuisjes opgehangen aan stokken midden in de bakken.
Daarna nog dingen bijgezaaid (spinazie, bietjes, bloemkool, sla uitje en komkommer) en nieuw ingezaaid; venkel! Andijvie; dit keer geen winterandijvie (dáárom kwam de andijvie zo slecht op!) Kervel rondom de sla -> schijnt ook tegen luizen te werken, en bonenkruid midden tussen de bonen -> schijnt een lekkere smaak aan de bonen te geven).
Vanavond weer gras gemaaid in de moestuin en zowaar; het begint er nu echt op te lijken. Volgende week of de week erop (ligt een beetje aan het weer ook) nog een keer bijzaaien en dan moet het goed komen.
Voor de volledige beestjesbestrijding heb ik nog rondom de bakken ecokorrels gestrooid tegen de slakken. Ik weet niet zeker of het slakken zijn, die de jonge plantjes aanvreten, want ik zie niet echt slakkensporen. Ik denk ook dat ze het beter hebben in de compostbakken, waar ik ze veelvuldig heb gespot. Maar; het zijn ecologische korrels die verder geen schade aan kunnen richten. Dus in het kader van ‘beter voorkomen dan genezen’ heb ik ze maar gewoon gestrooid!
Garden Blog 
